Dok traje izborni proces u Bosni i Hercegovini, proces pristupanja Evropskoj uniji je na čekanju. Neki bi rekli u slijepoj ulici. Ali, nismo jedina zemlja koja godinama tavori u evropskoj čekaonici. Je li ruska invazija na Ukrajinu promijenila pravila igre za Balkan?
Ukrajina, Moldavija, Gruzija, sredinom godine preskočile su par evropskih stepenica.
Niko s Balkana tada se nije bunio, posebno zbog saosjećanja sa ukrajinskim narodom. Ipak, mjesecima nakon licitira se sa uslovima koje moraju ispuniti Bosna i Hercegovina, Srbija, Sjeverna Makedonija, Albanija.
“Dok se ne riješi ovaj rat u Ukrajini, pitanje evropskih integracija biće u nekom drugom, trećem planu”, kaže Nebojša Vuković sa Instituta za međunarodnu politiku iz Beograda.
Bosne i Hercegovina, sporo ispunjava 14 prioriteta iz evropske agende. Od četiri evropska zakona, krajem avgusta usvojen tek onaj o javnim nabavkama. Čeka se na političku volju za zakone o sprečavanju sukoba interesa u institucijama BiH i Visokom sudskom i tužilačkom savjetu BiH, ali i za ustavnu i izbornu reformu.
“Ovaj proces je ukočen ne samo zbog neispunjavanja kriterijuma od samih država kandidata, već od zamora proširenja koji postoji u zemljama članicama EU. Neke države, poput Njemačke nisu spremne za preskakanje kriterijuma zarad davanja geopolitčkih, to bi bilo realno geopolitički status kandidata”, kaže Aleksandar Mitić sa spomenutog instituta.
Koji bi BIH prema ranijim briselskim obećanjima mogla dobiti za vrijeme češkog predsjedavanja unijom, do kraja godine, a najranije u oktobru.
Ipak, dio banjalučke javnosti skeptičan. Pravila igre su kažu promijenjena.
“Kada je u pitanju proširenje Evrope na jugoistok to je neizvijesno, može da bude mimo standarda i principa koji su važili devedesetih, koja je definitino kao koncepcija završena sa februarom 2022.godne”, kaže Željko Budimir, docent na FPN u Banjaluci.
No, integracije su i prije rusko-ukrajinskog rata, za neke zemlje bile dugotrajan proces, slijepa ulica.
Turska je recimo 1999. dobila status kandidata, a pregovori traju 17 godina. Isto toliko Sjeverna Makedonija nakon sticanja kandidatskog statusa čeka na početak pregovora.
Dok Bosna i Hercegovina kaska na svom evropskom putu, njeni stanovnici evropske puteve gaze u bukvalnom smislu, iseljavajući se u Uniiju.
N1
